Autorki omawiają wszystkie literackie formy wypowiedzi, np. opowiadanie, opis, charakterystykę, sprawozdanie, streszczenie oraz formy użytkowe, np. list, zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie, przewidziane w programie nauczania w szkole podstawowej. Uczą, krok po kroku, jak poprawnie je redagować. Zebrały także bogaty materiał językowy do redagowania wypracowań. Podały szczegółowe kryteria oceny każdej pracy, omówiły typy błędów. Materiał instruktażowy poszerza zbiór wzorcowych wypracowań w oparciu o lekturę omawianą w szkole oraz ćwiczenia.
Spis treści
Słowo wstępu
I. Literatury wykorzystane w przykładach wypracowań szkolnych
II. Kryteria oceny wypracowania
III. Rodzaje błędów w pracy literackiej
IV. 10 praktycznych przykazań
V. Formy wypowiedzi: literackie i publicystyczno-literackie
1. Opis
Kryteria oceny
Redagowanie opisu – plan
Zbiór słów dla mądrych głów
Opis przedmiotu
Opis krajobrazu
Opis rośliny
Ćwiczenie czyni mistrza
Opisy w wypracowaniach szkolnych – przykłady
„Ach, czarowna” – opis Goplany
Dary jesieni
Dwa słowniki
Dworek ten z daleka przyciągał wzrok podróżnego
Dziewczyna z innej planety
Jak wyobrażam sobie Świteziankę wabiącą strzelca spod boru?
Jaki jest mój przyjaciel – zwierzę?
Jesienne liście
Kalina – opis drzewa
Łąka, o której marzył Łysek – opis krajobrazu
Moja ulubiona zabawka
Mój zielony zakątek – opis krajobrazu
Nad stawem
„O szyby deszcz dzwoni…” – opis zjawiska przyrody
O świcie w Bieszczadach – opis krajobrazu
Poranek na łące – opis krajobrazu
„Słońce ostatnich kresów nieba dochodziło” – opis zjawiska przyrody
Wieczór nad morzem – opis krajobrazu
Wyspa Robinsona – opis krajobrazu
W zaczarowanym lesie nad jeiorem Gopło – opis z elementami opowiadania
Zamiast fotografii portret malowany słowem – opis postaci
Ziemia w siódmym dniu po stworzeniu świata
2. Opowiadanie
Kryteria oceny
Jak zredagować opowiadanie?
Opowiadanie z elementami dialogu
Opowiadanie z elementami opisu postaci
Opowiadanie z elementami opisu przyrody
Ćwiczenie czyni mistrza
Opowiadanie w wypracowaniach szkolnych – przykłady
Co by było, gdyby świat był różowy?
Co by było, gdyby wyrosły mi skrydła?
Co się działo w karczmie „Rzym”
Czy niewidoma dziewczynka znów będzie szczęśliwa?
Gdybym był wróżką
Historia bazyliszka
Kamienny sen – opowiadanie wyjaśniające związek frazeologiczny
Kochasz ty dom rodzinny?
Kogo zgodnie ze staropolskim obyczajem zaprosiłbym do zajęcia wolnego miejsca przy wigilijnym stole?
Jak powstała niezapominajka – mit?
Korespondencja wojenna z placu bitwy – na podstawie lektury F. Molnara „Chłopcy z Placu Broni”
Legenda o Płocku
Moja podróż w kosmos
Nasza klasa – opowiadanie z wykorzystaniem frazeologii biblijnej
Po wizycie w norze hobbita
Relacja z występu cyrku w Antylopie
Tort orzechowy
W murzyńskiej wiosce
Wyznania Marcina Koery – jak dorastałem do patriotyzmu
Zamieńmy się na chwilę w bogów greckich
Opowiadanie z opisem
Jakie cuda może wyczarować wyobraźnia
Nadchodzi lato
Obrzęd lub obyczaj najbardziej mnie fascynujący
Przeżyłam burzę piaskową
Spotkanie z istotami pozaziemskimi
Spotkanie z niezwykłą postacią – panem Kleksem
Szkoła moich marzeń
Wyprawa do tajemniczego ogrodu
Opowiadanie z dialogiem
Dalsze losy sachema
Dalsze losy Zenka
Gdyby w Wigilię zwierzęta przemówiły
Jestem nimfą wodną – Świtezianką
Jeden dzień z Robinsonem na wyspie
Moja rozmowa z Janem Kochanowskim
Moje wspomnienia z pobytu na bezludnej wyspie
Pan Kleks w naszej klasie
Powrót Marcina do ojczyzny
Spotkanie z bohaterem powieści „Ten obcy”
Jestem liściem brzozy
To się mogło wydaryć
W królestwie Jesieni
Złożyłam wizytę na Olimpie
3. Charakterystyka
Kryteria oceny
Plan charakterystyki
Zbiór słów dla mądrych głów
Ćwiczenie czyni mistrza
Charakterystyka w wypracowaniach szkolnych – przykłady
Brzydkie kaczątko o wrażliwej duszy – charakterystyka Ani z Zielonego Wzgórza
Chłopiec – bohater – charakterystyka Stasia Tarkowskiego
Co sądzę o sachemie – bohaterze noweli Henryka Sienkiewicza
Czy o Adasiu Cisowskim można powiedzieć, że był to chłopiec z głową i charakterem?
Dlaczego Robinson mógł przetrwać dwanaście lat na bezludnej wyspie
Modig rzeczywiście znaczy dzielny
Moja matka
Ojciec o synu – charakterystyka Marcina Kozery
Sami o sobie
Z którego z bohaterów powieści „Ten obcy” chciałabym się zaprzyjaźnić i dlaczego?
4. Sprawozdanie
Kryteria oceny sprawozdania z uroczystości, wycieczki, lekcji,itp.
Jak zredagować sprawozdanie z uroczystości?
Kryteria oceny sprawozdania z filmu, lektury, itp.
Plan sprawozdania z lektury
Zbiór słów dla mądrych głów
Plan sprawozdania z filmu
Ćwiczenie czyni mistrza
Sprawozdanie w wypracowaniach szkolnych – przykłady
Film Andrzeja Wajdy „Zemsta”
Sprawozdanie z uroczystości zakończenia roku szkolnego
Sprawozdanie z wycieczki
Tę książkę warto przeczytać
Uczniowie w fotelach radnych
5. Planv
Kryteria oceny
Plan ramowy i szczegółowy „Pani Twardowskiej”
Plan opowieści „Bajka o maszynie cyfrowej, co ze smokiem jwalczyła” Stanisława Lema
Ćwiczenie czyni mistrza
6. Streszczenie
Kryteria oceny
Jak zredagować streszczenie?
Jak napisać streszczenie
Ćwiczenie czyni mistrza
Streszczenia w wypracowaniach szkolnych
Co się przydarzyło Paleandrowi Partobonowi
Streszczenie opowiadania Zofii Chądzyńskiej „Inni mają gorzej”
Streszczenie opowiadania Stanisława Kowalewskiego „Na szkolnej zabawie”
Streszczenie „Sachema”
Notatka
Formy notatek
Kryteria oceny
Przykłady różnych form notatek
Ćwiczenie czyni mistrza
VI. Użytkowe formy wypowiedzi
1. List
Kryteria oceny
List do pisarza
Układ graficzny listu
Ćwiczenie czyni mistrza
Listy w wypracowaniach szkolnych – przykłady
Demeter pisze do Zeusa
List do Goplany
List z wakacji
Muszę napisać do Ferenca Molnara
List do poety
Zaciekawiła mnie Twoja historia – „Władca Lewawu”
2. Ogłoszenie
Przykłady ogłoszeń
Ćwiczenie czyni mistrza
3. Podziękowanie
Przykłady podziękowań
Ćwiczenie czyni mistrza
4. Przepis na wykonanie czegoś
Ćwiczenie czyni mistrza
5. Zaproszenie
Kryteria oceny
Przykłady zaproszeń
Ćwiczenie czyni mistrza
6. Zawiadomienie
Przykłady zawiadomień
Ćwiczenie czyni mistrza
7. Życzenia
Kryteria oceny
Schemat kompozycyjny życzeń
Przykłady życzeń
Ćwiczenie czyni mistrza
